Het wordt een work/shop!

Dag Odile,

Het wordt een work/shop! De shop/work eindigt met een work/shop. Ik heb het daarnet gelezen in de nieuwsbrief van garage64.

Perfect einde toch, voor onze Stage? En een mooi begin voor ons leven als Handelaars. Dat is wat we altijd al hebben gewild: workshops. Het was ons eerste idee voor deze stage. Maar het bleek nogal vroeg om daar meteen al mee te beginnen. We waren nog niet klaar om dat zelf te organiseren. En tegelijkertijd merkten we dat er al zoveel workshops waren: iedereen heeft wel een plek – een bureau, een café, een atelier, een winkel – om te doen wat je wil doen. Dus dachten we een jaar geleden: we bezoeken die bestaande plekken om te werken – die ateliers, werkwinkels: workshops – om er te kijken naar en te leren van de Handelingen die daar gebeuren. Zo bewoog onze stage van workshop naar workshop. En van het een komt het ander: nu hebben we eindelijk een échte workshop in onze eigen shop/work.

Want Fairuz en Maaike van garage64 zijn van ons: we hebben ze veel gezien tijdens onze stage. We maakten inserts samen. In verschillende formaten, op verschillende dragers en in verschillende oplagen. Maar wat al die inserts gemeen hebben is dat ze altijd opgaan in een omgeving. Grote posters verdwijnen in de architectuur, kleine kaartjes verdwijnen in een vestzak: de olifant in de kamer en de luis in de pels. We werken nu samen aan een boek om al die inserts van het afgelopen jaar te bewaren voor later: een jaarboek voor de toekomst.

Dat boek en die inserts is trouwens ook nog werk voor de shop/work. Kelly en Pieter van Schacht/Van Bogaert gaan daarmee werken, samen en apart. En er zijn nog vele andere gasten om te ontmoeten in de shop/work: Lieve en Aaf van het onthaal en An en Margareta en Yasmina van communicatie en Helena van programmatie, allemaal Handelaars van de Beursschouwburg. En Ann komt van Cabinet. En Fred van CutMe. En Kristien van Support de Fortune. En misschien nog meer volk. En er komt een Handelaarsfeestje voor iedereen om het einde van de Stage te vieren.

Zet het in uw agenda, Odile: 10 tot 20 juni, van donderdag tot zaterdag, tussen 12 en 20u: shop/work in de Beursschouwburg. Met een work/shop om te eindigen. Meer nieuws als er is.

Ik zal er ook zijn.

Dag Odile!

Kus,

 

Odile

Die stekjes

Dag Odile,

Die stekjes voor de shop/work, dat is zo een goed idee. Die naam, shop/work, overigens ook. Het zijn twee ideeën in de overgang: omkeringen die ook bevestigingen zijn. Begonia wordt stekje wordt begonia. Shop wordt work wordt shop. Het zijn beelden van momenten: onvatbaar, altijd anders. Het zijn de inserts waar we al een stage lang op zitten broeden.

Herinner je nog die tekst over de third mind in Rekto/Verso? Het nieuwe komt altijd voort uit interactie. Met goede ideeën is dat net zo. Ik stel voor dat we een reeks ontmoetingen plannen voor de shop/work. Ontmoetingen als interacties, als vruchtbare inserts, als momenten in de overgang.

Hoe gaat het trouwens met je stekjes, Odile? Krijgen ze al worteltjes?

Dag Odile!

Kus,

Odile

 

Your hand on my shoulder

My dear Odile, my other me,

Your hand on my shoulder made me slightly (un)easy. First it came as a shock: somebody touching me from behind. Even though I knew it was your hand – who else could it be? – it felt like an intrusion. But soon it became a feeling of comfort. The ease you get when you feel protected by someone who cares for you. Or is guided the word to use here? Because both of us were wearing headphones, listening to a voice that told us exactly what to do: step by step, hand by hand.

So there we were, standing and sitting in front of the large glass door of the Beursschouwburg, listening to that voice, looking at the world: performers, enjoying the performance. Step by step, hand by hand, we were becoming ‘Someone Else’. That is the name of the performance. Looking at the theatre of the street. Pointing at it. Reaching out for it. Trying to touch it, to grab it. We hardly got any further than our shoulders.

‘Someone Else’ is a performance by the artist named Ant Hampton. It is about borders. About being in- or outside. It is about the other. About becoming other, becoming different. It is about time. About how things change over time. About how things happen. And about how to let them happen.

We felt being looked at from the outside. There too: the same (un)ease as with your hand on my shoulder. We were exposed to the world but protected by a shield of glass and sound. We were performers, listening, watching, sitting, standing at a threshold. We were we and they were them. We were in and they were out. We were performer and they were audience. Or was it the other way around?

We adore this kind of vagueness. Don’t we, Odile? We love it to find ourselves, while becoming other. That is the core, the essence, the goal of our training. That is what we do as trainees: watching and waiting and moving where the wind blows. This performance is made for trainees like us.

Why can’t we also direct a performance like that? Wouldn’t that be an idea for our end presentation in June? All we have to do is make a script, find some actors to lend their voices for a soundtrack and look for an audience as performer. Why not? The problem is, of course, that we are still looking for our own instructions for our own training. We haven’t found the right manual yet. We are still in the process of writing our manual. While here it is ready and available in a nice little white book in a safe little black box with a tiny lock and a tiny key.

Dear Ant Hampton: how do we proceed? Can you learn us how to become real Handlers? To write our own manual? To work with our own hands, just like we did in your performance? Can you write a soundtrack for our lives? Show us the way to really step over the threshold, go to the other, open our mouths and talk to them? Because that is what we want to do. To become our own still life, our own performers. To find the stranger that is hidden inside ourselves. Please send us your advice at wijzijnhandelaars@hotmail.com.

For the record, Odile: we did make it to the outside. But always guided and protected by the voice, as a shield over our heads. We ended the performance on the stairs of the Beursschouwburg, a few steps away from the door where we’ve been sitting all that time. We looked at a couple that vaguely resembled ours at the other side of the street, in front of the Marriott Hotel. They were shaking hands, doing business, being Handlers while we were standing there and looking at them. We lowered our heads and looked at our feet. We watched the stairs under our feet. The very same stairs we used for the insert in the program booklet of the Beursschouwburg. We looked at the tags, left there by visitors, as inserts for the city. And then the voice asked us to turn our heads and look at the wall of the building. There we found a tag left by Ant Hampton: an insert for performers to come.

Would you like to be my Ant Hampton, Odile?

Goodbye Odile!

Kiss,

Odile

And then I was blonde

Greetings Odile!

And then I was blonde. Platinum blonde, Odile. It happened at Karaoke (Art) at good old Beursschouwburg. I put on my wig, bought a vintage pair of sunglasses, drank a few beers and threw myself in the game.

It worked. As soon as I entered the room I was announced. The American guy with the moustache called me a mystery guest. Don’t we like that, Odile? Isn’t this what we do as trainees? Becoming mysterious inserts? Becoming other? And isn’t this what karaoke is all about? To insert yourself into the line of songs? To become your favourite artist by interpreting his favourite song? To become other?

Oh yes, it worked, Odile. Everybody saw me, but many didn’t recognize me. I spoke English, because that is what artists do in Brussels. And when I sang, I put some phrases from other songs between the lines, like inserts. That is what we do as trainees at Beursschouwburg.

I used some lines from this crazy Flemish band, Kenji Minogue. I discovered them on You Tube, the other day, and I adore them. They also like wigs and sun glasses. And nobody, not even native Flemish speakers, seems to understand their dialect. Tbehin ziejre te koelnjaja. Means something like it’s getting chilly out here.

I had such fun, Odile. But you couldn’t notice. Because I was so cool. I had allure. Unlike the others in the house, I behaved very serious. People were queuing to sing. And there was punch with lots of vodka that made people drunk. And so nobody noticed the (Art) part of the karaoke anymore. (Art) never felt so good. It never was so vague, never so alive. It inserted itself so well into the joy of the evening.

That is what you get when you put it between brackets. It’s like with the (on)tjes. How do I translate that? (Un)dies? We call it the affirmative negation. You put (un) before any word and it becomes weaker and stronger at the same time. (Un)easy: the unease becomes part of the easiness, or vice versa. By putting the (art) between brackets it becomes more and less art. Less: it disappears in the singing of the karaoke. More: it became more intense because of the singing that made people part of the work. Anybody can sing, Odile. Anybody can be an artist.

Did you also notice that the form of my wig resembles the form of brackets? It makes me vague and more present at the same time.

You like it when I (dis)appear, Odile?

Goodbye Odile!

Kiss,

Odile

Soms weet je het ook niet meer

Dag Odile,

Soms weet je het ook niet meer. Dan ga je een koffie drinken: een moment van rust, een insert, in je hectische leven als stagiair.

Die koffies zijn deel van je systeem. Zoals de inserts. Ze helpen de zaken open te gooien. Het verruimt je horizon, ook al beperkt je stage zich tot een heel klein stukje Brussel, in en rond de Beursschouwburg.

En dan kijk je wat naar de mensen rond je. Je wacht tot er iets gebeurt. Je rekent erop dat iemand ooit reageert op je inserts. Je hebt geduld.

En als je het echt niet meer weet, als je geduld dreigt op te raken, dan zoek je naar inserts van anderen. Zoals die graffiti op de trappen van de Beurs. Of dat bordje aan je fiets tijdens de staking. Of toen, op het terras van de Suisse, met die vreemde sticker aan de muur.

LAST DAYS OF stond op die sticker. Zonder meer. Je vraagt je af wat dat betekent. Of wat het kan betekenen. Want meer dan in de eigenlijke betekenis van de sticker, gaat je interesse naar de manier waarop die sticker werkt. Het wat, het hoe, het waarom van die sticker: dat is wat je interesseert.

Ik dacht aan een party, zoals bij Ten days of, het technofestival in Gent. Jij dacht aan een sekte, die wijst op de eindigheid van de dingen. Het kan een ecologische boodschap zijn. Of een politieke. Of een commerciële: laatste dagen…

Je maakt een foto van de sticker en drukt hem af als een poster. Één poster laat je achter bij Ann, die meubels restaureert in Cabinet. Een andere bij Fred, de kapper van CutMe. Instructies geef je er niet bij. Dat is je filosofie: jij maakt de inserts en de ontvanger doet ermee wat ie wil.

Enkele dagen later zie je de poster in Cabinet hangen naast de deur. Ann kleeft er alle briefjes op die ze gebruikt wanneer ze even de deur uit moet: retour en 30’, je suis en face,… Die briefjes. Dat is wel handig, denk je. Zo is Ann. Vrouw van uitgestelde antwoorden.

Fred hangt de poster in zijn salon. Hij legt er een groene stift bij en vraagt zijn klanten om het beeld aan te vullen. Iemand zoekt naar de mogelijke betekenis van de zin. Een ander werkt verder op de graffiti. De ene doet het met woorden, de ander met beelden. Het resultaat is een kakofonie van mogelijke antwoorden. Een meerstemmigheid van mogelijke werelden. Een panoplie voor de laatste dagen: eindes die ook een begin kunnen zijn.

Wat leer je daarvan, Odile? Dat de dingen een eigen leven leiden? Dat je tevreden moet zijn met wat je krijgt? Dat je beter niet te veel verwacht? Of net wel? Dat jouw verwachtingen even veel waard zijn als die van een ander? Dat verbeelding geen grenzen kent? Dat je verhaal nog lang niet is afgelopen?

Wanneer gaan we nog eens een koffie drinken, Odile?

Dag Odile!

Kus,

Odile

Tina, Alex en Lisa

Dag Odile,

Tina, Alex en Lisa. Waar denk jij aan als je dat lied hoort op de trappen van de Beursschouwburg? Denk je aan het lied of aan die trappen? Aan de tekst of aan wat het betekent voor de stad?

Je denkt aan de insert die je maakt voor het programmaboekje van de Beursschouwburg en waarvoor je een foto gebruikt van die trappen. Je denkt aan de tags op die trappen: geheime boodschappen, achtergelaten door anonieme gebruikers. Je denkt aan de mensen die je er zo dikwijls ziet zitten: te rusten, te drinken, te babbelen.

Of te zingen dus. Zoals vorige vrijdag om 17u: het tweeëntwintigste uur van het vijftig uur durende verjaardagsfeestje van de Beurs. Bijna halfweg. Die trappen zijn een platform, een medium, voor zeer diverse boodschappen.

Op de foto van de trappen voor je insert staat een zinnetje dat je ooit zag in een kunstenaarsvideo: insert commercial here. Je houdt van dat idee van de insert. Het is zowat je belangrijkste instrument tijdens je stage. Het laat je toe boodschappen achter te laten. Om ideeën in te voegen tussen andere. Een beetje geheim, een beetje anoniem. En met wat geluk krijg je langs daar een boodschap terug. Of langs ergens anders.

Commercial klinkt een beetje raar natuurlijk. Je handelingen zijn nooit echt commercieel. Je vertaalt het liever als publiciteit, reclame: je publiceert je aanwezigheid en reclameert de aandacht. Commercieel is ook precies waar dat lied van Tina, Alex en Lisa tegenin gaat.

Ik dacht tijdens het lied aan die keer dat ik je zag rijden met dat bordje aan je fiets: er is wel een alternatief. Daarover gaat dat lied dat klinkt als een alarmbel: er is wel een alternatief voor Tina,

Heading for a cold world,
Where it’s everyone for themselves,
Where everything has to comply
To economic growth

Tina staat voor There Is No Alternative. Dat weet je wel. Maar waar staat Alex voor? Voor ALternatives EXist. Voor a warmer place. Niet voor heartless profits en economic profit, maar wel voor creative growth, cultural growth, educational growth. En Lisa? Voor Let’s Invent Something Alltogether.

Net als toen met je bordje krijg ik het hier een beetje warmer van. Maar het laat me toch ook weer achter met een groot vraagteken. Of een vaag-teken misschien. Dat woordje alternatief, in rode inkt op je bordje, dat uitloopt door de regen, is even symbolisch als het grote vraagteken op het einde van dit lied: What are we fighting for?

Is dat een probleem? Niet echt. Maar ooit zal je het toch concreet moeten maken. Om het daarna weer in vraag te stellen. Dan komt die vaagheid goed van pas. Dat vraagteken dat soms iets wegheeft van een uitroepteken.

Of niet?

Dag Odile!

Kus,

Odile

Deviation/omlegging

Dag Odile,

Déviation/omlegging. Weet je nog, Odile? Dat was de naam van het netwerk van oranje pijlen waarmee Fred, de kapper van CutMe uit de Lepagestraat (ondertussen verhuisd naar Martine in de Vlaamsesteenweg), de shoppers uit de Dansaertstraat de weg wijst naar zaken in andere straten van de buurt.

En herinner je nog het verhaal dat erbij hoort? Over Sonia, de bazin van Stijl uit de Dansaertstraat? Zij hoort van de plannen en vraagt Fred of ze mag meedoen. Dat is verrassend natuurlijk, want Stijl is zowat de oerkledingzaak die meer dan twintig jaar geleden de basis legde voor de reputatie van de huidige Dansaertstraat (en -wijk, en -Vlaming, en nog zoveel meer). Je zou denken dat zij er altijd al bij hoort en zo een pijl helemaal niet nodig heeft. Maar wat blijkt? Ook Sonia wil zo een pijl. Toen vond je dat een beetje vreemd, maar uiteindelijk is het toch wel vanzelfsprekend: iedereen wil deel zijn van het stedelijk netwerk. Wat goed is voor het handelen, is goed voor de zaak en goed voor de stad. En Fred? Die zegt niet nee, natuurlijk. Fred is blij met een uitbreiding van zijn traject naar de Dansaertstraat, waar alles begint maar niet noodzakelijk eindigt.

Die pijlen van Fred dienden als inspiratie bij de start van onze stage. Met dat verhaal over Fred en Sonia ben je naar de Beurs gestapt. Langs daar kon je makkelijk uitleggen dat er nogal wat andere handelaars in de wijk leven en werken, die elke dag dromen van hun eigen déviation/omlegging. Maar veel van die handelaars hebben geen Fred om bij aan te kloppen. Het zijn die handelaars die je wil bereiken.

De beweging die Fred maakt van de exclusieve merkwinkels uit de Dansaertstraat naar de artisanale werkwinkels in de Vlaamsesteenweg is niet de enige ontbrekende schakel in dit buurtnetwerk. Je kan hetzelfde doen met de dagwinkels en de nachtwinkels aan de Varkensmarkt. Met de handelaars die onder dak zitten en de daklozen op de Schuitenkaai. Met de volwassen handelaars en de kinderen op het speelplein. Met de wit- en de zwartwerkers op de hoek van de Ieperlaan. Met de handelaars met papieren en de sans-papiers in het Klein Kasteeltje. Allemaal willen ze erbij horen en deel worden van het grootstedelijke sociale netwerk. En elke keer klinkt dat even verrassend (we zijn toch allemaal anders?) als vanzelfsprekend (willen we dan allemaal hetzelfde?).

Wat drijft al die mensen om te doen wat ze doen? Om te investeren, zich te verplaatsen, risico’s te nemen en omwegen te maken? En over welke investeringen, verplaatsingen, risico’s en omwegen gaat het dan precies? Hebben die handelingen iets gemeen met elkaar?

 

En, Odile? Heb je ze zien hangen? Die pijlen van Fred aan de deur van de Beursschouwburg? Denk je dan ook terug aan dat verhaal van Sonia? Vind jij het ook verrassend dat de Beurs net dezelfde reflex toont: ik wil erbij horen? De beurs hoort er toch altijd al bij? Al vijftig jaar lang. Dit is het oerkunstencentrum uit de Ortsstraat. Zij zitten daar al veel langer dan de oerkledingzaak van de Dansaertstraat. En ze zijn zeker zo bepalend voor de reputatie van de buurt. En toch willen ook zij erbij horen en etaleren ze met trots de namen van hun sociaal netwerk aan de voordeur van hun gebouw: de handelaars uit de buurt. In ruil doen de handelaars uit de buurt hetzelfde aan hun voordeuren met pijlen naar de Beursschouwburg.

Wat zeg jij dan, Odile? Wij zijn Handelaars! En het doet er niet toe waar we zitten, hoe we er zitten, wat we er doen of waarom we het doen. Handelen doen we allemaal.

Dag Odile!

Kus,

Odile

(dis)quiet

Dag Odile,

(dis)quiet. Dat kleef je tijdens je stage op de muur van je tijdelijke kantoor. Waarom doe je dat, Odile?

Vertaal het als (on)rust. Of (on)gemak. Die (on)tjes, Odile, dat wordt zo stilaan je handelsmerk: de (ont)kennende bevestiging. Alsof je rust altijd al deel is van je onrust; je gemak altijd al deel van je ongemak (en omgekeerd). Hoe kom je daarbij, Odile?

Heeft die (dis)quiet op de muur van je stagekantoor iets te maken met de lege muur waarop je die insert kleeft? Want je hebt eerst – alsof je een inventaris wou maken van handelingen in het gebouw – alle inserts van alle muren van alle kantoren gehaald. Die heb je – alsof je het gebouw binnenstebuiten wou keren – verzameld op één muur in de meest publieke plaats van: het café. Is het die witte muur die je (on)gemakkelijk maakt? Zoals de (on)rust van de schrijver voor het witte blad?

Misschien heeft je (on)gemak niet zozeer met die muur te maken, Odile, maar wel met de plek? Het is een zeer rustige plek. Of eigenlijk: het is een plek waar je rustig hoort te zijn. Het is een gedeeld kantoor, waarin jouw (on)rust ook die van de ander is.

Zet je daarom (dis)quiet, in het Engels? Zo kan iedereen het begrijpen. En zet je daarom ook de fonetische spelling erbij? Zo moet niemand het nog luidop lezen.

Misschien heeft je (on)rust ook iets te maken met je (on)persoonlijke houding als stagiair. Dat (on)persoonlijke is niet enkel deel van je (on)gemak, het zorgt ook voor (on)rust bij de anderen: de anderen waarmee je dat kantoor deelt, de anderen die je opzoekt in de andere kantoren, de (on)bekende anderen tot wie je je richt met die insert(s).

Concrete vaagheid. Zo noemde iemand dat onlangs. Maar dat, Odile, is alweer een ander verhaal.

Dag Odile!

Kus,

Odile

We gaan naar de Beurs

Dag Odile,

We gaan naar de beurs en we zien wel. Zo ging dat naar verluid, goed dertig jaar geleden, toen de eersten van de huidige beursploeg daar begonnen werken. En zo gaat het nog vandaag, als jij begint aan je stage in de Beursschouwburg.

Anything goes? Daar lijkt het soms op. De diversiteit zit in het programma en in het personeel. Voor en achter de schermen. En het voordeel van die stage is de badge waarmee je door de schermen heen loopt.

Wat heb je gezien? Een kok in de kelder. Een graficus op zolder. Kuisvrouwen die bewegen tussen de twee. Het bureau van de artistieke en zakelijke leiding. Van de communicatie. Van de programmatie. Van de techniek. Van de artists in residence en van de gasten. De loge. Het appartement.

Wat deed jij daar? Kijken, praten, observeren. Controleren, volgens sommigen. Aan een bureau zitten en werken. Inserts maken en verspreiden. Inserts wegnemen en verplaatsen. De ruimte binnenstebuiten keren door publiek te maken wat anders verborgen blijft.

Je staat ervan versteld, Odile, hoeveel mensen daar werken. Allemaal handelaars bij wie jij in de leer gaat.

Wat heb je geleerd? Hoe een organisatie handelt. Hoe een ploeg handelt. Hoe een gebouw handelt. Hoe een publiek handelt. Allemaal samen sturen ze de handelingen van de organisatie, van de ploeg, van het publiek en van de architecten die het gebouw inrichtten.

Die architecten, Odile, die heb je nooit ontmoet. Ze noemen zichzelf B-architecten (en dat zijn geen A-architecten, voegt een beetje grappenmaker daar dan aan toe). Maar dankzij die badge leer je wel hun gebouw kennen als nooit voorheen en probeer je te achterhalen hoe, waarom en waar ze handelden.

Pièce de résistance van de B-architectuur is de rode hal. Oorspronkelijk – dat heb je geleerd – heette dat de straat. Dat zou het ook worden: een straat die, als een verlenging van de publieke ruimte, doorloopt doorheen het gebouw; een open verbinding tussen de Ortsstraat en de Karperbrug. Goed idee van die architecten, maar niet echt realistisch voor de ploeg. Want wie let op het materiaal en de deuren in die nieuwe straat? Hoe controleer je de handelingen van je publiek in zo een situatie? Daar hebben die architecten niet aan gedacht.

Wat als je die straat nu eens gebruikt voor de eindpresentatie van je stage, de beginpresentatie van de Handelaars? Wat denk je daarvan, Odile?

Dag Odile!

Kus,

Odile